poligraf testi ne demek?

Poligraf Testi (Yalan Makinesi) Hakkında Bilgi

Poligraf testi, yaygın olarak "yalan makinesi" olarak bilinen, bir kişinin yalan söyleyip söylemediğini belirlemek amacıyla fizyolojik tepkilerini ölçen bir tekniktir. Test, bir dizi soru sorulması ve bu sorulara verilen cevaplar sırasında bireyin vücudundaki değişikliklerin (kalp atış hızı, kan basıncı, terleme, solunum vb.) kaydedilmesi prensibine dayanır.

Nasıl Çalışır?

Poligraf cihazı, vücuda bağlanan sensörler aracılığıyla bu fizyolojik tepkileri kaydeder. Testi uygulayan uzman (Poligraf Uzmanı), bu tepkileri analiz ederek kişinin belirli sorulara verdiği yanıtlarda stres veya gerginlik belirtileri gösterip göstermediğini değerlendirir. Bu değerlendirme, kişinin yalan söylediği veya bilgiyi sakladığı şeklinde yorumlanabilir.

Poligraf Testinin Türleri:

  • Karşılaştırma Soruları Tekniği (CQT): En yaygın kullanılan tekniktir. İlgili sorular, ilgisiz sorular ve kontrol soruları içerir. Kontrol soruları, kişinin muhtemelen yalan söyleyeceği genel davranışlarla ilgilidir.
  • Suçlu Bilgi Tekniği (CIT): Sadece suçla ilgili bilgisi olan birinin bilebileceği detaylar sorulur.

Poligraf Testinin Güvenilirliği:

Poligraf testlerinin güvenilirliği konusunda bilimsel çevrelerde tartışmalar devam etmektedir. Bazı araştırmalar yüksek doğruluk oranları gösterirken, diğerleri sonuçların manipüle edilebilir olduğunu veya yanlış pozitif sonuçlar verebileceğini savunmaktadır. Bu nedenle, poligraf testleri genellikle tek başına bir kanıt olarak kabul edilmez ve diğer delillerle birlikte değerlendirilir.

Kullanım Alanları:

Poligraf testleri, dünya genelinde farklı amaçlarla kullanılmaktadır:

  • Ceza Soruşturmaları: Şüphelilerin sorgulanmasında ve delil toplamada.
  • İstihbarat ve Güvenlik: Personel taramalarında ve güvenlik açıklarının belirlenmesinde.
  • Özel Sektör: Hırsızlık, yolsuzluk gibi olayların araştırılmasında.

Yasal Durum:

Poligraf testlerinin yasal geçerliliği ülkeden ülkeye değişmektedir. Bazı ülkelerde mahkemelerde delil olarak kabul edilirken, bazılarında kabul edilmemektedir. Türkiye'de, poligraf testlerinin yasal bir dayanağı bulunmamaktadır ve mahkemelerde delil olarak kullanılamaz.

Önemli Notlar:

  • Poligraf testi sonuçları mutlak doğru değildir ve her zaman yorumlanmaya açıktır.
  • Testin sonucu, testi uygulayan uzmanın becerisine ve deneyimine bağlıdır.
  • Testin sonucu, testi yapılan kişinin psikolojik durumundan etkilenebilir.
  • Poligraf testleri, Stres tepkilerini ölçer, yalanı doğrudan tespit etmez.
  • Yanlış Pozitif sonuçlar, masum bir kişinin suçlu olarak algılanmasına neden olabilir.

Bu bilgiler, poligraf testleri hakkında genel bir fikir vermektedir. Daha detaylı bilgi için, uzman görüşü almak ve güvenilir kaynaklardan araştırma yapmak önemlidir.